Edytorial

W sytuacji zagrożenia
Ks. Paweł Rozpiątkowski

Mam jeszcze w pamięci wypowiedzi poważnych ludzi sprzed dwóch lat, a dokładnie sprzed 22 lutego 2022 r., którzy uspokajali nas, że w najbliższej dekadzie albo dwóch nie grozi Europie wojna. Wydawało się, że mówią całkiem serio, że nie ma w tym ani odrobiny ściemniania.

Puls historii

Czego chce od nas Rosja?
Ks. Paweł Rozpiątkowski

Świat, Europa i Polska mają problem z Rosją. Nawet jeśli jakiś czas temu w to nie wierzono, dziś mamy to czarno na białym. Czy Rosję można zrozumieć po to, żeby móc przewidzieć, czego się po niej spodziewać? Wiele wyjaśnia historia. Wystarczy powiedzieć, że w ostatnich trzech wiekach praktycznie tylko przez 50 lat wojska rosyjskie nie stacjonowały na naszych ziemiach. Polska miała w tym czasie spokój, bo Rosja zajmowała się samą sobą. Dziś jest inaczej. – Rosja nigdy się nie zatrzyma – powiedział w ostatnim noworocznym orędziu Władimir Putin. Była to, oczywiście, groźba.

Apetyt Moskwy jest większy niż Ukraina
Artur Stelmasiak

W Moskwie wiedzą, że w Europie Środkowej jesteśmy największym państwem, na które orientuje się wiele mniejszych krajów w regionie. Polska ma więc coś, co Rosja potrafi wymusić jedynie siłą – mówi poseł Marcin Przydacz.

Bóg i historia

Zdumiewający Jezus z Faustynowych objawień
Wincenty Łaszewski

Chyba mamy dziś modę na co najmniej dwa religijne tematy. Są nimi objawienia i koniec świata. Być może wcale nie jest to jednak moda, ale… znak czasu.

Święte pisanie

Święci patroni Polski
Marian Florek

Historia świętych odkrywa prawdę, że doskonałość chrześcijańska nie zamyka się w samym człowieku, ale oddziałuje na otaczającą go rzeczywistość. Zmienia osoby stykające się ze świętością i potrafi dokonywać zmian na skalę światową. Dzisiaj powiedzielibyśmy, że ma wpływ na geopolitykę.

Dulcissima – śląska stygmatyczka
Barbara Stanaszek

W świętochłowickiej dzielnicy Zgoda na Górnym Śląsku 7 lutego 1910 r. przyszła na świat Helena Hoffmann, pierworodna córka Józefa i Albiny Hoffmannów.

Wiara i tradycja

Polską Jerozolimą nazwany
Agnieszka Dziarmaga

Chodzi o Miechów w województwie świętokrzyskim, w diecezji kieleckiej, miasto z bogatą historią, której oś stanowi licząca osiem wieków obecność bożogrobców i bodaj najstarsza w Europie replika Grobu Bożego.

Historia idei

Trudna tajemnica wiary. Herezje eucharystyczne
Ks. dr Mariusz Bakalarz

Prawda wiary o tym, że Najświętszy Sakrament to żywy i prawdziwy Jezus Chrystus, a chleb i wino w czasie Mszy św. stają się Jego Ciałem i Krwią, to jedna z tych rzeczywistości, które są szczególnie trudne do racjonalnego zrozumienia, a wręcz niemożliwe, dlatego w historii Kościoła raz po raz jej zaprzeczano i poddawano ją w wątpliwość.

Kościół i Naród

Wojna cywilizacji – Rzeczpospolita vs. Imperium Osmańskie
Radosław Patlewicz

Relacje Korony Królestwa Polskiego, a potem Rzeczypospolitej z Imperium Osmańskim były na przestrzeni wieków bardzo burzliwe i pełne konfliktów. Nie sposób jednak nie zauważyć sporej dozy szacunku, który nasz katolicki kraj zyskał wśród elit muzułmańskiej potęgi – to właśnie Polska była pierwszym krajem chrześcijańskim, z którym sułtan zgodził się podpisać trwały pokój, wbrew religijnej doktrynie świętej wojny z niewiernymi.

Prymas – pierwszy po królu
Bogdan Kędziora

Nie ma w dziejach Polski urzędu, który miałby tak długą i nieprzerwaną tradycję jak urząd prymasa. Prymas tak bardzo łączył w polskiej tradycji losy państwa i narodu z Kościołem, że stał się symbolem państwa w czasach, gdy Polski nie było na mapie Europy.

Kardynał Zbigniew Oleśnicki. Książę Kościoła i mąż stanu
Prof. Agnieszka Januszek-Sieradzka

Tajemnice historii

Stygmaty, reinkarnacja i kosmici
Grzegorz Fels

Potraficie, drodzy Czytelnicy, wymienić „na już” troje – czworo znanych stygmatyków? Myślę, że to nie problem. Zapewne wymieniliście w tym gronie św. Franciszka i św. Ojca Pio. Słusznie.

Inflanty w średniowieczu – kraina krucjat nad Bałtykiem
Dr Tomasz Borowski

Nie tylko Ziemia Święta, również położone blisko nas tereny nadbałtyckie były miejscami wypraw krzyżowych. Jak do nich doszło i jaki miały przebieg?

Historia sztuki

Oblicze Chrystusa w sztuce chrześcijańskiej
Ks. Bogdan Blajer

Czy możemy zobaczyć twarz niewidzialnego Boga? Jak na przestrzeni wieków sztuka przedstawiała oblicze Jezusa?

Esej

Bogactwo w Kościele
Prof. Wojciech Roszkowski

Kościół bogaty czy ubogi? Instynktownie wybralibyśmy tę drugą opcję, zgodnie ze słowami Jezusa: „Żaden sługa nie może dwom panom służyć (…). Nie możecie służyć Bogu i Mamonie!" (Łk 16, 13). Lekcja ta, oczywiście, pozostaje w mocy, jeśli Mamonę traktować jako cel sam w sobie. Wiemy jednak, że odrobina mamony potrzebna jest, żeby przeżyć.

Objawienia i dzieje

Historia badań nad grobem Jezusa
O. Maciej Pawlik, benedyktyn

Bazylika Grobu Pańskiego, zwana także Bazyliką Zmartwychwstania, jest bez wątpienia najświętszym miejscem chrześcijaństwa, w którym – zgodnie z Tradycją – rozegrały się najważniejsze wydarzenia zbawcze: męka, śmierć i powstanie z martwych Jezusa Chrystusa.

Piłat biblijny a Piłat historyczny
Ks. dr Krzysztof Kowalik

Co wiemy o Poncjuszu Piłacie? Mówią o nim przekazy Nowego Testamentu, Józef Flawiusz, Filon z Aleksandrii, Tacyt, Euzebiusz z Cezarei. Jego imię i funkcję wymienia inskrypcja znaleziona w 1961 r. w Cezarei Nadmorskiej. Jaki obraz wyłania się z tych wszystkich świadectw?

Dramaty w dziejach

Kapłani Wyklęci
Jan Józef Kasprzyk

Gdy wolny świat świętował pokonanie Trzeciej Rzeszy niemieckiej, na ziemiach polskich instalował się totalitarny reżim komunistyczny.

Kalendarium

Historie jasnogórskie

Zagłada klasztoru?
O. Grzegorz Prus, paulin

W Sali Rycerskiej na Jasnej Górze znajduje się seria obrazów, które przedstawiają ważne wydarzenia w dziejach klasztoru – wśród nich znajdziemy scenę nawiązującą do jednego z najbardziej tragicznych jasnogórskich wydarzeń.

Tajemnica pewnego fresku
Ireneusz Korpyś

W centrum sklepienia nawy głównej jasnogórskiej bazyliki znajduje się fresk, którego znaczenie zostało zapomniane na stulecia. Jakie wydarzenie stoi za tym malowidłem?

Nawrócenia

Poważny kpiarz
Prof. Wojciech Roszkowski

O nawróceniu tego angielskiego dżentelmena zdecydowało jedno. Przekonało go to, że katolicyzm jest po prostu prawdziwy.

Boże miejsca

Pożar na grobie Apostoła
Włodzimierz Rędzioch

To wydarzenie sprzed dwustu lat wstrząsnęło całym światem chrześcijańskim.

Ratująca od rozpaczy
Margita Kotas

Skrzatusz, choć mały, gościł wielkiego króla Jana III Sobieskiego, który u Skrzatuskiej Pani miał wymodlić zwycięstwo pod Wiedniem.

Z lokalnego dziedzictwa

Z miłości do Polski
Dr Łukasz Krzysztofka

O tym, dlaczego nie ma Polski bez Kresowiaków, o ich głębokim patriotyzmie i „Małej Syberii” pod Warszawą z Joanną Aleksandrą Biniszewską rozmawia Łukasz Krzysztofka.

Historia diecezji przemyskiej zawarta w podziemiach katedry
Ks. dr Henryk Borcz

Katedra rzymskokatolicka w Przemyślu z zachowanymi w jej podziemiach pozostałościami budowli sakralnych i pomników jest niezwykle sugestywnym świadkiem wielowiekowych dziejów chrześcijaństwa zachodniego na wschodnich rubieżach Polski.

Prostowanie historii

Antykatolicki terror w Hiszpanii
Prof. Grzegorz Kucharczyk

Gilbert K. Chesterton zauważył, że „nikt nigdy nie widział rewolucji. Motłoch wlewający się do pałaców, krew spływająca rynsztokami, gilotyna wyższa niż tron, więzienie w gruzach, lud pod bronią – te rzeczy nie są rewolucją, ale jej skutkiem. Nie można ujrzeć wiatru, można tylko zobaczyć, że wiatr wieje. Tak też nie można zobaczyć rewolucji, można tylko zobaczyć, że do niej doszło”.

Geohistoria

Historia polskich misji
Grzegorz Gadacz

Polacy wnieśli w dzieło ewangelizacji innych narodów swój własny, oryginalny wkład.

Patrystyka

Dlaczego Bazyli jest Wielki
Ks. Mariusz Frukacz

To w działalności tego mnicha z IV wieku należy szukać początków życia zakonnego, jakie dziś znamy. Trudno sobie wyobrazić ruch monastyczny bez reguł św. Bazylego Wielkiego.

Historia papiestwa

Gdy Kościół miał trzech „papieży”
Ks. Mariusz Frukacz

Późne średniowiecze było jednym z najtrudniejszych okresów w dziejach Kościoła i papiestwa. Podzielony był Kościół zachodni. Podzielona była Europa. Na szczęście – nie na trwałe.

Rekomendacje kulturalne

Rekomendacje kulturalne

Felieton

Nikt prócz śmierci
Prof. Agnieszka Januszek-Sieradzka

Na nieznanym szerzej obrazie XIX-wiecznego szwedzkiego malarza Hugo Salmsona smukła kobieta w połyskującej oliwkowej sukni w zdecydowanym geście wyciąga rękę w kierunku pochylonego w ukłonie mężczyzny. Po chwili można spostrzec, że władcza dama pokazuje mu jakiś mały przedmiot. Dopiero bliższe przyjrzenie się tej dynamicznej scenie pozwala ów drobiazg rozpoznać. Obrączka! Kim jest kobieta na historycznym obrazie? I co przedstawia ta pełna napięcia scena?