Niedziela. Magazyn

Edytorial

Pamiątki tamtej Nocy
Ks. Paweł Rozpiątkowski

Betlejem to najbardziej znana z tysięcy, a może nawet milionów małych miejscowości świata. Powód jest oczywisty. Właśnie w tej, znanej do tej pory niewielu, miejscowości z Maryi z Nazaretu narodziło się Dziecię, któremu na imię dano Jezus. Początkowo niewielu zdawało sobie sprawę z doniosłości tego wydarzenia. Pierwszymi świadkami byli pasterze wypasający w pobliżu swoje stada. Raczej nie uświadamiali sobie znaczenia tej chwili. Wszystko wskazuje na to, że kierowała nimi zwykła ciekawość. Nadal było to jednak zjawisko lokalne. Charakteru globalnego nadała mu dopiero wizyta Mędrców ze Wschodu. Choć byli uczeni, to też nie wiadomo, czy w pełni zdawali sobie sprawę z tego, jak ważnej dla dziejów świata chwili są świadkami. Podążyli jedynie za gwiazdą. Tradycja podpowiada nam, że jednak mieli tę świadomość, i dlatego ich relikwie czcimy po dziś dzień w kolońskiej katedrze.

Puls historii

Relikwie Bożego Narodzenia
Ks. dr Krzysztof Kowalik

Ludzie od wieków szukają szczegółów i śladów dla potwierdzenia wydarzeń opisywanych w Ewangeliach.Czy cokolwiek pozostało do naszych czasów z chwili narodzenia Jezusa?

Betlejem bez chrześcijan?
Artur Stelmasiak

Wielką porażką całego świata chrześcijańskiego byłby fakt, że ziemia, po której chodził Jezus Chrystus, będzie jak skansen, w którym kiedyś żyli chrześcijanie – mówi Barbara Strzałkowska, biblistka i przewodniczka po krajach biblijnych.

Bóg i historia

Głos z Fiumicello: prywatne objawienia ks. Popiełuszki we Włoszech
Dr Milena Kindziuk

W malowniczej, cichej włoskiej miejscowości Fiumicello, gdzie powietrze pachnie morzem i oliwkami, dzieje się coś, co wykracza poza granice zwykłego ludzkiego doświadczenia. Od szesnastu lat Francesca Sgobbi – prosta, schorowana kobieta, żona i matka, przeżywa tam „spotkania” z błogosławionym księdzem Jerzym Popiełuszką.

Święte pisanie

Zaufaj i rób, co trzeba
Justyna Jarosińska

Kalwaria Pacławska i Neapol – dwie odległe historie, jedno przesłanie. Co sprawia, że dziś tysiące Polaków modlą się do o. Wenantego i o. Dolindo?

Święte dzieci
Dr Agnieszka Dziarmaga

Choć dziecięce kanonizacje są rzadkie, istnieje kilka znanych przypadków zarówno kanonizowanych, jak i beatyfikowanych dzieci

Rozmowa

Tajemnice kościelnych archiwów w Polsce

Co znajduje się w kościelnych archiwach? Jakie sensacyjne dokumenty z przeszłości ujrzały światło dzienne? Gdzie osoby zainteresowane historią swoich przodków mają szukać informacji? Kulisy funkcjonowania kościelnych archiwów odsłania ks. dr Michał Sołomieniuk, dyrektor Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, prezes zarządu Stowarzyszenia Archiwistów Kościelnych.

Historia idei

Cztery prawdy o Maryi. Historia dogmatów maryjnych
Ks. dr Mariusz Bakalarz

Kiedy w pierwszych wiekach Kościoła wykuwała się prawowierna doktryna chrześcijańska, poniekąd przy okazji trzeba było odnieść się do Tej, dzięki której Jezus przyszedł na świat. Choć Maryja jest nieco w tle historii zbawienia, to jednak okazało się konieczne określenie właściwej nauki o Matce Pana.

Kościół i Naród

Kościół wobec targowicy
Bogdan Kędziora

Czy duchowni sprzeciwiali się reformom Sejmu Wielkiego? Którzy przedstawiciele Kościoła byli za targowicą, a którzy wystąpili przeciwko niej?

Dwóm panom służąc – „księża patrioci” (1949-56)
Dr Andrzej Sznajder

W ciągu kilku zaledwie miesięcy – od sierpnia do grudnia 1949 r. – polscy komuniści podjęli zsynchronizowane działania mające na celu wyeliminowanie Kościoła z życia społecznego – pozbawienie go wpływu na życie społeczne.

Tajemnice historii

Jak SB prześladowało świeckich w PRL
Grzegorz Gadacz

W okresie PRL główny atak władz został skierowany na struktury Kościoła katolickiego. Ale ich zasadniczym celem była maksymalna ateizacja społeczeństwa.

„Umrę tu, na Górze Nebo...”
Dr Andrzej Sznajder

Prokurator Generalny oraz Prezes IPN poinformowali 14 marca 2023 r., że w toku śledztwa w sprawie śmierci ks. Franciszka Blachnickiego ustalono, iż jego śmierć w Carlsbergu 27 lutego 1987 r. „nastąpiła w wyniku podania toksycznych substancji”, a „zebrany materiał dowodowy nie pozostawia wątpliwości co do przestępczych przyczyn śmierci”.

Historia sztuki

Boże Narodzenie w sztuce
O. dr Cyprian Moryc, franciszkanin

Narodzenie Chrystusa należy do najważniejszych tematów sztuki. Głównym źródłem motywów, które umożliwiały artystom ilustrowanie dogmatu Wcielenia, były Ewangelie oraz literatura apokryficzna.

Esej

Kim jesteśmy?
Prof. Wojciech Roszkowski

Film dokumentalny Kwintesencja Irlandii z Pierce’m Brosnanem w roli narratora, mówiącego też o swojej irlandzkości, może nasunąć sporo refleksji.

Objawienia i dzieje

Odwieczni wrogowie?
Ks. dr Mariusz Woźniak

Dzisiejsza Ziemia Święta jest nieustannie targana konfliktami. Patrzymy z niepokojem na działania zbrojne w Strefie Gazy, na dramat humanitarny mieszkających tam Palestyńczyków, z nadzieją upatrując pokoju. Warto więc poznać burzliwą historię tej ziemi i jej mieszkańców.

W poszukiwaniu Gwiazdy
Michał Garus

Gwiazda, kometa, planeta? A może koniunkcja lub wydarzenie czysto symboliczne? Warto się przyjrzeć, jak od strony naukowej patrzono na to, czym w istocie było to zjawisko – Gwiazda Betlejemska.

Dramaty w dziejach

Zamachy na Matkę Bożą
Radosław Patlewicz

Wśród wielu cech religii katolickiej największą nienawiść jej wrogów od zawsze budziło uwielbienie dla Maryi – Matki Jezusa Chrystusa.

Kalendarium

Historie jasnogórskie

Jasna Góra w czasie II wojny światowej
Ks. dr Paweł Kostrzewski

O świcie 1 września 1939 r. rozpoczęła się agresja Niemiec hitlerowskich na Polskę. Nad Częstochowę nadleciały samoloty Luftwaffe. W niektórych mediach podano wówczas informację o zbombardowaniu Jasnej Góry.

Wiara i nauka

Dwaj uczeni jezuici
Prof. Wojciech Roszkowski

Początki nowoczesności kojarzą się z racjonalizmem i scjentyzmem stającym w opozycji do wiary. A jednak przewodnikami po tej epoce mogą być także dwaj jezuici, którzy w połowie XVII wieku dokonali kilku przełomowych odkryć z dziedziny fizyki.

Boże miejsca

Sanktuarium polskiego ducha
Marian Florek

W XVI wieku na pograniczu Pomorza i Wielkopolski, na rubieżach Rzeczypospolitej, rozegrała się historia, która do dziś jest fundamentem kultu Matki Bożej Bolesnej w północno-zachodniej Polsce.

Z lokalnego dziedzictwa

Cicha bohaterka ze Wschowy
Kamil Krasowski

Wyniosła z kościoła parafialnego bombę zegarową. Po wkroczeniu na te tereny żołnierzy Armii Czerwonej jeździła po okolicznych kościołach i zabierała Najświętszy Sakrament oraz naczynia liturgiczne, chroniąc je przed profanacją. Siostra M. Iwona Król została nazwana „cichą bohaterką Wschowy”. Dziś to kandydatka do chwały ołtarzy.

Dobry Pasterz o czułym Sercu
Ks. dr Zenon Czumaj

Na wschodnim krańcu Podlasia, w prostej linii zaledwie 15 km od granicy z Białorusią, leżą niewielkie Milejczyce, do których wiernych z całej Polski przyciąga wizerunek Serca Jezusa Dobrego Pasterza.

Prostowanie historii

Rewolucjonista w koloratce
Ireneusz Korpyś

Wincenty Witos w sutannie, bolszewicki agitator podkładający w polskiej wsi rewolucyjny ogień czy kapłan „z problemami” – kim tak naprawdę był ks. Eugeniusz Okoń?

Geohistoria

Historia prawosławia
Ks. Marcin Bielawski

Prawosławie, gr. orthodoxia, to chrześcijaństwo powszechne. Wyraz orthodoxia ma dwojakie znaczenie.

Patrystyka

Teolog ikony
Ks. Mariusz Frukacz

Do dzisiaj chrześcijanie mogą usłyszeć zarzuty, że oddają kult obrazom z wizerunkami świętych. Krytycy kultu obrazów odwołują się do tekstu ze Starego Testamentu: „Nie będziesz czynił żadnej rzeźby ani żadnego obrazu tego, co jest na niebie wysoko, ani tego, co jest na ziemi nisko, ani tego, co jest w wodach pod ziemią!” (Wj 20, 4).

Historia papiestwa

Papież „trzeciej drogi”
Ireneusz Korpyś

Wśród papieży noszących imię Leon było wiele wybitnych osobistości, ale jeden z nich okazał się wizjonerem wyprzedzającym swoje czasy.

Rekomendacje kulturalne

Rekomendacje kulturalne

Felieton

Stanisław Samostrzelnik. Wielki mistrz małych form
Prof. Agnieszka Januszek-Sieradzka

Delikatny szmer przekładania pergaminowej osłonki ma w sobie coś wzruszającego. Po każdym cichym szeleście oczom ukazuje się kolejna miniatura – przyciągająca wzrok postać, wytworne gesty, miękko spływające szaty i lśniące metalem zbroje, błysk złota, bogactwo pięknych, żywych barw, herby i symbole, święci patronowie spoglądający z chmury w lewym górnym rogu.