Co wiemy o Poncjuszu Piłacie? Mówią o nim przekazy Nowego Testamentu, Józef Flawiusz, Filon z Aleksandrii, Tacyt, Euzebiusz z Cezarei. Jego imię i funkcję wymienia inskrypcja znaleziona w 1961 r. w Cezarei Nadmorskiej. Jaki obraz wyłania się z tych wszystkich świadectw?
Zacznijmy od imienia Poncjusz, które jest związane z nazwą starożytnej krainy Pont, położonej w Azji Mniejszej. Oznacza ona morze. Imię to może również wiązać się ze starożytnym rodem Pontiów, wywodzącym się z ludu Samnitów, rywalizującego z Rzymem. Z czasem słowem „samnita” określano gladiatorów. Przydomek Piłat odnosi się natomiast do dzidy lub włóczni używanych do walki. Z tej racji przyjmuje się, że Poncjusz Piłat mógł należeć do stanu rycerskiego.
Pełnienie urzędu w Judei rozpoczął on na przełomie lat 26 i 27. Inskrypcja z Cezarei Nadmorskiej nazywa go prefektem. To tytuł przysługujący wyższym oficerom i urzędnikom. Wskazuje on, że funkcję swą Piłat sprawował jako żołnierz. Nowy Testament określa go natomiast następującymi słowami: hegemon zarządca, urzędnik; archon – władca, książę; przyjaciel cezara. W tym ostatnim przypadku toczy się spór o to, czy jest to tytuł należny namiestnikowi, czy jednie sformułowanie wprowadzone przez autora Ewangelii. Dodajmy, że Józef Flawiusz nazywa Piłata prokuratorem, ale tym tytułem określano rzymskich zarządców Judei dopiero od 44 r.
Czy Piłat lubił Żydów?
O pierwszych dniach władzy Poncjusza Piłata opowiada Flawiusz. Swą nominację Piłat zawdzięczał Sejanowi, człowiekowi nieprzychylnemu Żydom. By podkreślić władzę Rzymu, Piłat nakazał wnieść wojskowe godła do Jerozolimy. Do tej pory nie czyniono tego ze względów religijnych. Owe godła raziły Żydów, gdyż była na nich podobizna cezara. W tej sytuacji delegacja Żydów udała się do Cezarei Nadmorskiej – głównej rezydencji prefekta rzymskiego, by prosić Piłata o zmianę decyzji. Ten odmówił, a wobec trwających w oporze chciał użyć siły. Zrezygnował, gdy zobaczył, że są gotowi umrzeć. Wycofał więc wspomniane symbole. Niemniej jednak objął urząd w cieniu konfliktu.
Pełna treść tego artykułu
w wersji drukowanej
lub w e-wydaniu.
