Błyskotliwa inteligencja, stygmat na sercu, hart ducha, usposobienie... hm, czasami kapryśne – hiszpańska mistyczka św. Teresa Wielka, czyli Teresa od Jezusa lub Teresa z Ávili przerosła swój czas.
Teresa Sánchez de Cepeda y Ahumada, lepiej znana jako Teresa z Ávili, żyła w latach 1515-82. Wskutek praktykowania tzw. modlitwy myślnej doświadczyła wielu doznań mistycznych. W 1562 r. podjęła reformę zakonu karmelitów, prowadzoną przy współudziale św. Jana od Krzyża, w wyniku której powstała jego nowa gałąź męska i żeńska, o surowszej regule – karmelici bosi i karmelitanki bose. Założyła 18 klasztorów żeńskich, przyczyniła się też do powstania 15 męskich. Pozostawiła pisma mistyczne i poetyckie uznane za arcydzieła literatury religijnej. Oddziaływała na wielu myślicieli różnych epok, m.in. na Henri Bergsona i Edytę Stein. Została beatyfikowana w 1614 r. przez papieża Pawła V, kanonizowana w 1662 r. przez Grzegorza XV. W 1970 r. Paweł VI ogłosił ją – jako pierwszą kobietę w historii – doktorem Kościoła.
Portfolio w pigułce
Do wspomnianych powyżej faktów ze swego życia św. Teresa nawiązywała w Księdze życia, która jednak nie jest zwykłą autobiografią. Święta opowiada w niej o wydarzeniach ze swego dzieciństwa, z młodości i życia zakonnego oraz o kryzysach wewnętrznych czy trudach przy realizacji planu założenia klasztoru według karmelitańskiej reguły pierwotnej. W opowieść autobiograficzną wplata autorefleksje z jej drogi wiary i wzrastania w modlitwie, co przekłada się na doświadczaną pełnię życia, o którym napisała: „To jest inne, nowe życie (...), o którym powiedzieć mogę, Bóg żył we mnie”. Natomiast fundamentalnym dziełem mistyczki jest Twierdza wewnętrzna (o czym poniżej), uznawana za jedno z najważniejszych dzieł mistycznych chrześcijaństwa. Wśród innych ważnych pozycji stanowiących spuściznę hiszpańskiej mistyczki są: Droga doskonałości – traktat napisany dla jej sióstr karmelitanek bosych jako przewodnik po życiu duchowym (wyjaśnia w nim, jak osiągnąć doskonałość chrześcijańską przez modlitwę, pokorę i wyrzeczenie, wiele uwagi poświęca modlitwie Ojcze nasz i sposobom jej praktykowania); Księga fundacji (opowiada o podróżach i trudnościach, jakie napotkała św. Teresa przy zakładaniu nowych klasztorów zreformowanego Karmelu, jest świadectwem jej determinacji i odwagi w dążeniu do realizacji reformy); Medytacje nad Pieśnią nad Pieśniami (rozważania nad biblijną Pieśnią nad pieśniami, w których Teresa ukazuje miłość duszy do Boga jako oblubieńczą relację).
„Ujrzałam w ręku anioła...”
Kapryśna, wygodnicka, płocha, niestała, niewytrwała – taką sama siebie widziała w pierwszych latach swojego zakonnego życia. Kiedy jednak w wieku 42 lat, wpatrzona w obraz ubiczowanego i wyszydzonego Chrystusa, przeżyła głęboką przemianę wewnętrzną, jej życie duchowe wręcz eksplodowało.
Pełna treść tego artykułu
w wersji drukowanej
lub w e-wydaniu.
