Choć Kościół nadal nie rozstrzygnął, czy zjawiska związane z Medjugorie mają charakter nadprzyrodzony, fakt, że papież Franciszek w 2019 r. zezwolił na pielgrzymowanie do tego miejsca, wzmógł jeszcze falę napływających do niego wiernych.
W ciągu roku Medjugorie odwiedza dziś ponad milion pielgrzymów. Dla nich Medjugorie jest przede wszystkim miejscem modlitwy i nawróceń.
Mała silna garstka
Medjugorie leży w południowej części Hercegowiny, w połowie drogi między Dubrownikiem w Chorwacji a stolicą Bośni i Hercegowiny – Sarajewem, zaledwie 25 km od Mostaru. Ludność Medjugorie, którą stanowią wyłącznie Chorwaci, przybyła na te ziemie z końcem VI wieku, żyła z uprawy warzyw, tytoniu i winogron. Dziś medjugorianie utrzymują się głównie z obsługi przybywających tu gości. Wraz z mieszkańcami 4 okolicznych wiosek – Bijakovići, Vionica, Miletina i Šurmanci – tworzą kilkutysięczną parafię rzymskokatolicką, której początki sięgają 1892 r. Jej patronem jest św. Jakub Apostoł – opiekun pielgrzymów.
Katolicy w Bośni i Hercegowinie stanowią dzisiaj mniejszość wyznaniową, jednak znaleziska dokonane na terenie, na którym znajduje się Medjugorie, dowodzą, że pierwsi chrześcijanie przywędrowali tutaj najprawdopodobniej już w czasach rzymskich. Włączenie tych ziem do Imperium Osmańskiego w 1463 r. sprawiło, że znaleźli się oni w prześladowanej mniejszości, nigdy jednak nie wyrzekli się swej wiary. Bronili jej też zdecydowanie w czasach komunizmu. Odważne świadectwo wiary sprawia cuda – gdy rozpoczęły się objawienia i okoliczni mieszkańcy zaczęli przychodzić na Górę Objawień i Križevac, byli wśród nich również zamieszkujący pobliskie osady muzułmanie.
Znak żywego Kościoła
Pierwsze objawienia miały miejsce w Medjugorie w 1981 r., w czasach, kiedy dzisiejsza Bośnia i Hercegowina była częścią składową Jugosławii. Początkowo Gospa (Pani) ukazywała się widzącym codziennie. Wzywała do nawrócenia, pokuty, budowania pokoju między ludźmi i Bogiem, zachęcała do comiesięcznej spowiedzi, czytania Pisma Świętego oraz do jak najczęstszego uczestniczenia w Eucharystii. Jak utrzymują widzący, od 1984 r. Matka Boża objawiała się raz w tygodniu, a od 1987 r. czyni to raz w miesiącu. Główne przesłanie objawień stanowi wezwanie do modlitwy o pokój. Dopóki trwają domniemane objawienia, Kościół nie może rozstrzygnąć kwestii ich prawdziwości. W maju 2017 r. Komisja ds. Medjugorie przy Kongregacji Nauki Wiary opowiedziała się za autentycznością jedynie pierwszych 7 objawień, wyraziła zaś wątpliwości co do autentyczności objawień późniejszych. Uznano jednak „sakralność Medjugorie” i określono je jako „miejsce wiary, modlitwy i kultu”. W tym samym roku papież Franciszek podjął decyzję o powierzeniu abp. Henrykowi Hoserowi misji specjalnego wysłannika Stolicy Apostolskiej celem zyskania głębszej znajomości sytuacji duszpasterskiej w Medjugorie, a zwłaszcza potrzeb wiernych przybywających tam w pielgrzymkach. „Medjugorie pozostaje przede wszystkim znakiem żywego Kościoła. Klimat miejsca sprzyja modlitwie, gościnie oraz nawróceniu” – podkreślał abp Hoser w wywiadzie, którego udzielił w 2019 r. włoskiemu dziennikowi Avvenire. Przyznał również, że największym cudem Medjugorie są konfesjonały.
Specjalny nadzór
Po raz pierwszy Maryja ukazała się w miejscu zwanym Podbrdo 24 czerwca 1981 r. Dzieci ujrzały Panią ubraną w srebrzystą sukienkę, trzymającą na ręku Dzieciątko. Podczas drugiego objawienia, 25 czerwca, Maryja po raz pierwszy rozmawiała z dziećmi w języku chorwackim. Od tego dnia Marija Pavlović, Jakov Čolo, Ivan Dragićević, Ivanka Ivanković, Vicka Ivanković i Mirjana Dragićević stanowią ostateczną szóstkę widzących.
Wydarzenia w Medjugorie nie umknęły uwadze komunistycznych władz Jugosławii, które zaniepokojone sytuacją wkrótce zaczęły stosować rozmaite metody, by całą sprawę skompromitować i wyciszyć. W nocy z 11 na 12 sierpnia na Podbrdo pojawili się uzbrojeni funkcjonariusze milicji. Niedługo później na obszarze przylegającym do parafii rozpoczęło stacjonowanie wojsko i powstały punkty kontroli, w których legitymowano przybywających. 17 sierpnia doszło do aresztowania ówczesnego proboszcza parafii – franciszkanina o. Joza Zovki. Nie zatrzymało to jednak rosnącego potoku wiernych.
Opieka Gospy
Rosnącego ruchu pielgrzymkowego nie przerwała nawet wojna domowa w Jugosławii (1991-95). Wielu uznaje za cud, że Medjugorie podczas wojny nie zostało zniszczone, choć Serbowie z zaciekłością dążyli do unicestwienia chorwackich, czytaj: katolickich, miejsc kultu. Mieszkańcy wioski wspominają dzień 8 maja 1992 r., kiedy to w pobliżu kościoła spadły pierwsze pociski. Na szczęście nikt nie zginął, zniszczeniu uległo natomiast kilka domów. Próby zbombardowania Medjugorie powtarzano jeszcze wielokrotnie, za każdym razem jednak serbskie bombowce nie wypełniały zadania, bowiem zrzucane pociski nie trafiały w cel. Piloci tłumaczyli to dziwnymi zjawiskami, które pojawiały się nad wioską: gęstą mgłą czy chmurą spowijającą okolicę. Nieskuteczne również okazały się próby ostrzelania wioski pociskami dalekiego zasięgu, które w przedziwny sposób nie wybuchały lub nie docierały do celu. Mimo że tuż za górą Križevac przebiegała linia frontu i wielu miejscowych mężczyzn zginęło podczas walk – samo Medjugorie pozostało bezpiecznym zakątkiem, w którym schronienie znalazły rzesze uchodźców z okolicznych miejscowości.
Modlitwa na górach
Słowiańska nazwa „Medjugorie” oznacza międzygórze; wieś leży w cieniu masywu Gór Dynarskich, jednak spośród okolicznych szczytów pielgrzymom znane są jedynie dwa. Pierwszym z nich jest Crnica, na której miały miejsca objawienia Maryi – stąd dziś jest nazywana Górą Objawień. Matka Boża ukazała się w połowie drogi na jej szczyt, w miejscu zwanym Podbrdo. Od 2001 r. w miejscu pierwszego objawienia znajduje się figura Matki Bożej Królowej Pokoju. Poniżej usytuowany jest drewniany krzyż, który upamiętnia miejsce, gdzie Matka Boża pierwszy raz, podczas trzeciego objawienia, wezwała do pokoju.
Tak jak Crnica jest miejscem rozważania tajemnic Różańca, tak drugie wzniesienie – Góra Križevac (Góra Krzyża) jest miejscem kultu Męki Pańskiej. Przed 1934 r. nosiła ona nazwę Šipovac (Góra Dzikiej Róży), jednak gdy na jej szczycie stanął wysoki na ponad 8 m biały betonowy krzyż, otrzymała nową nazwę. Krzyż z wmurowaną w niego relikwią Krzyża Świętego upamiętnia 1900. rocznicę ukrzyżowania Chrystusa. Wizjonerzy utrzymują, że w jednym z objawień Maryja wyjaśniła, iż krzyż na górze był częścią Bożego planu względem Medjugorie. Od początku objawień pielgrzymi odprawiają tu Drogę Krzyżową; wielu z nich w geście pokuty wchodzi na kamienisty szczyt boso.
Owocowanie
Owocem wydarzeń zapoczątkowanych w 1981 r. jest wiele wspólnot modlitewnych i dzieł na terenie parafii. Medjugorie jest jednak przede wszystkim miejscem sprawowania kultu, a miejscowi franciszkanie proszą przybywających pielgrzymów o włączenie się w przygotowany przez nich program modlitewny. Każdego wieczoru, latem o godz. 19, a zimą o 18, w kościele parafialnym sprawowana jest międzynarodowa Msza św., którą poprzedza i wieńczy modlitwa różańcowa. W znajdującej się nieopodal kaplicy Adoracji trwa modlitwa przed Najświętszym Sakramentem. Jedno z najważniejszych miejsc stanowi 25 konfesjonałów, w których na penitentów oczekują spowiednicy z wielu krajów świata i gdzie dochodzi często do spowiedzi z całego życia. Nie bez racji Medjugorie nazywane jest konfesjonałem świata i oazą pokoju.
W 1992 r., gdy wojna domowa w Jugosławii objęła również Bośnię i Hercegowinę, 24 czerwca po raz pierwszy wyruszył Marsz Pokoju w intencji jej zakończenia. Od tego czasu w wigilię rocznicy objawień z franciszkańskiego klasztoru w Humacu podąża procesja do kościoła w Medjugorie. Modlitwa o pokój, o którą prosi Matka Boża, nie ustaje. Dziś, gdy budzą się w Bośni i Hercegowinie serbskie ruchy separatystyczne, jest ona szczególnie potrzebna.
