To jedno z najważniejszych świętych miejsc Europy. Przyjeżdżają tu ludzie z całego świata, żeby prosić o cuda, łaski i dziękować za pomoc. To miejsce wielu cudów.
Ostra Brama w Wilnie z cudownym obrazem Matki Bożej to miejsce szczególnie bliskie Polakom. Przed II wojną światową Jerzy Remer, wybitny znawca Wilna, napisał: „Tutaj na ulicy zwrócony w stronę Ostrej Bramy modli się przechodzień, wędrowiec, pielgrzym, obcy turysta, gromada, lud i cała Polska chrześcijańska”. Ślad tej „całej Polski” modlącej się w Ostrej Bramie pozostał również do dzisiaj w różnych miejscach naszego kraju. Wilno jest już stolicą Litwy, ale w polskich kościołach i w wielu domach znajdują się wizerunki Matki Bożej z Ostrej Bramy. Niedawno w Kurierze Wileńskim wokalistka i kompozytorka Grażyna Łobaszewska wspominała, że jej ojciec tak bardzo kochał Wilno, że po tym, jak musiał opuścić to miasto, ciągle przeżywał udrękę. „Jedyną rzeczą, którą zabrał ze sobą z Wilna, był obrazek Matki Boskiej Ostrobramskiej” – dodała. Ta tęsknota za Ostrą Bramą dotyka niemal wszystkich, którzy kiedykolwiek tu się modlili.
Matka Boża dla wszystkich
Usytuowanie kaplicy jest wyjątkowe. Obraz Matki Bożej widoczny jest z ulicy dla wszystkich przechodzących. Wiele osób interpretuje to jako symbol otwartości Kościoła. Jezus Chrystus, Matka Boża, Kościół katolicki są dla wszystkich – wierzących i niewierzących. Dla tych, którzy szukają Boga, i ludzi związanych z innymi religiami. Takie usytuowanie obrazu powoduje, że przed nikim nie ma zamkniętych drzwi, a modlić się przed wizerunkiem Matki Bożej można o każdej porze dnia i nocy.
Święty Maksymilian Kolbe, który kilka razy był w Wilnie, tak opisuje swój pierwszy pobyt w 1923 r.: „Wchodzimy pod łuk. Towarzysz mój zdejmuje czapkę i ja też. Tuż obok przejeżdża dorożka z oficerami – wszyscy jak na komendę zdjęli czapki. Minęliśmy mur bramy. Chciałem nałożyć kapelusz, ale widzę, że mój przewodnik ani myśli o nakryciu głowy. Oglądam się na przechodniów – każdy z czapką w ręku. Odwróciłem się, by ujrzeć Cudowny Obraz, który taki szacunek wzbudza. (…) Tutaj każdy, bez względu na różnicę wyznania, oddaje hołd Najświętszej Pannie”. Maksymilian Kolbe dodał: „Szczęśliwe i drogie Wilno, szczęśliwi ci wszyscy, co przejdą pod tą błogosławiona Bramą, w której mieszka Ta, która nie potrafi nie odwzajemnić się za najmniejszy objaw miłości”.
W Wilnie nie zatrzymujmy się jednak tylko na ulicy. Patrząc na obraz, po lewej stronie, znajduje się wejście do kaplicy. Przekraczając próg, skręcamy w prawo i kierujemy się schodami do góry. Niektórzy tę drogę pokonują na kolanach. Będąc na górze, wejdźmy na spotkanie z Matką Boga. Ileż łez, próśb, błagań i podziękowań tutaj wypowiedziano przez wieki! Ściany kaplicy, na których znajduje się tysiące dziękczynnych wot, przesiąknięte są modlitwami. Można zobaczyć tam srebrne serca i tabliczki z napisami: „Dziękujemy Ci, Matko” i „Dziękujemy za Wilno” (jedną z nich przekazał marszałek Józef Piłsudski).
Matka Miłosierdzia
W opisach kaplicy Ostrobramskiej występuje wiele określeń Matki Bożej. Nazywana jest: „Strażniczką Wilna” i „Madonną w świętej Bramie”. Oficjalny tytuł obrazu to „Matka Boża Miłosierdzia”. Tak zdecydował papież Pius XI. W dekrecie z 1927 r. postanowił również, że wizerunek Matki Bożej zostanie ozdobiony złotymi koronami papieskimi. Koronacji dokonał kard. Aleksander Kakowski, a w uroczystości uczestniczyło tysiące wiernych, m.in. prezydent Ignacy Mościcki i marszałek Józef Piłsudski.
Nie wiadomo dokładnie, kiedy powstał obraz Matki Bożej Ostrobramskiej. Przypuszcza się, że stało się to na początku XVII wieku, między 1620 a 1630 r. Nie wiadomo, kto jest autorem wizerunku Madonny, historycy z dużą dokładnością określają natomiast rok, w którym rozpoczął się znaczący kult tego obrazu. W 1655 r. najeźdźcy z Moskwy zaatakowali Wilno. W pożarze, który trwał 17 dni, spłonęła większość budynków. Wizerunek Matki Bożej, umieszczony w jednej z bram w murach otaczających Wilno (zwanej właśnie Ostrą Bramą), przetrwał nienaruszony. Mieszkańcy klęczeli przed nim, dziękując Bogu za to, że zostali uratowani.
ŚWIĘTE MIEJSCE ŚWIĘTYCH OSÓB
Ostra Brama to miejsce, w którym było wielu świętych. Tu modliła się św. Urszula Ledóchowska, która Wilno odwiedziła ponad 20 razy. Tu swoje prośby przedstawiała św. Faustyna Kowalska, która po raz pierwszy przyjechała do Wilna na kilka miesięcy w 1929 r., a później spędziła w tym mieście trzy lata (1933-36). Mało znanym faktem jest obecność przed II wojną światową w Ostrej Bramie ks. Stefana Wyszyńskiego, późniejszego prymasa Polski. W Wilnie był przynajmniej dwa razy. W 1933 r. brał udział w VII Zjeździe Związku Zakładów Teologicznych. Wówczas 92 kapłanów z całej Polski rozpoczęło zjazd teologiczny od Mszy św. przed obrazem Matki Bożej w Ostrej Bramie. Wśród nich był ks. prof. Stefan Wyszyński, którego metropolita wileński abp Romuald Jałbrzykowski wyznaczył na jednego z sekretarzy tego zjazdu. Co ciekawe, aż 7 uczestników, którzy wówczas koncelebrowali Mszę św. w Ostrej Bramie i uczestniczyli w zjeździe, zostało później beatyfikowanych. Byli to: ks. Stefan Wyszyński, ks. Michał Sopoćko, ks. Maksymilian Binkiewicz, ks. Władysław Goral, ks. Henryk Hlebowicz, ks. Henryk Kaczorowski, ks. Józef Pawłowski. Z kolei wobec trzech kolejnych uczestników – o. Mariana Morawskiego SJ, o. Kazimierza Smorońskiego i ks. Ignacego Świrskiego – rozpoczęto procesy beatyfikacyjne.
SPOKÓJ MICKIEWICZA, WYZNANIA PAPIEŻY
Adam Mickiewicz był tym, który rozsławił obraz Matki Bożej w Ostrej Bramie. W inwokacji Pana Tadeusza czytanej przez pokolenia Polaków napisał: „Panno święta, co Jasnej bronisz Częstochowy i w Ostrej świecisz Bramie!". Mickiewicz bardzo często modlił się w Ostrej Bramie. Tuż po przyjeździe z Nowogródka do Wilna w 1815 r. poszedł pomodlić się przed wizerunkiem Madonny i dał ofiarę na Mszę św., tak jak poleciła mu jego mama. A kiedy musiał opuścić Wilno w 1824 r., poszedł do kaplicy w Ostrej Bramie. Jeden ze świadków wspominał: „Adam słuchał mszy na galerii, klęcząc z twarzą ukrytą w dłoniach. Twarz potem była blada, ale najzupełniej spokojna”. Dzieła o Matce Bożej Ostrobramskiej tworzyli także i modlili się do niej: Juliusz Słowacki, Józef Ignacy Kraszewski, Władysław Syrokomla, Stanisław Moniuszko i Stanisław Wyspiański.
Do tego wyjątkowego miejsca przyjechali papieże: Jan Paweł II i papież Franciszek. W 2018 r. papież Franciszek wzywał w tym miejscu, żeby nie budować murów i barykad między ludźmi i narodami. Powiedział, że czasem wydaje się, iż w świecie dominują przede wszystkim konflikt i rywalizacja, w czasie której „człowiek staje się dla innego człowieka wilkiem”. Apelował, żeby porzucić wrogość i nienawiść. Natomiast 30 lat temu papież Jan Paweł II dziękował, że Opatrzność Boża przyprowadziła go do Wilna. Powiedział: „Pani co (…) w Ostrej świecisz Bramie. Pragnę powiedzieć, że te słowa są prorocze. Ja już na różne sposoby je poznałem od Kalwarii Zebrzydowskiej, poprzez naszą Jasną Górę i poprzez Fatimę. I wreszcie przez Ostrą Bramę. I wiem, że ona jest Tą, która przezwycięża każde zło. Nawet to największe. Ostateczne”.
